انواع صرافی ارز دیجیتال، مزایا و معایب صرافی متمرکز و غیر متمرکز

انواع صرافی‌های ارز دیجیتال

ارزهای دیجیتال امروزه به بخش مهمی از  اقتصاد بیشتر کشورهای دنیا تبدیل شده‌اند. در برخی از کشورها حقوق کارکنان  به صورت ارز دیجیتال پرداخت می‌شود. از آن جایی که اطلاعات مردم نسبت به انواع ارز، کیف پول‌های مجازی، نحوه تراکنش‌ها، سرمایه گذاری و… افزایش پیدا کرده است، رواج انواع مختلف ارز نیز  بیشتر از گذشته  به چشم می‌خورد.

انجام تراکنش‌های ارزی، می‌تواند به صورت مستقیم و بدون واسطه، یا به وسیله شخص سوم و در حضور شخص واسطه انجام بگیرد. بسیاری از افراد تراکنش‌های بی واسطه را ترجیح می‌دهند؛ چرا که امنیت این گونه معاملات نسبت به سایر انواع  بیشتر بوده و امکان دزدی و کلاهبرداری نیز، کم‌تر می‌باشد. صرافی‌ها یکی از معتبرترین واسطه‌ها، جهت انجام معاملات ارزی  به حساب می‌آیند.

معرفی صرافی ارز دیجیتال :

صرافی ارز دیجیتال که با نام  Crypto currency Exchange نیز شناخته می‌شود، به 2 حالت کلی متمرکز و غیر‌متمرکز در خدمت سرمایه گذاران می‌باشد. در اکثر مواقع قیمت روز و لحظه‌ای ارزهای مختلف در صرافی‌ها، بر اساس میزان تقاضا و عرضه مشتریان مشخص می‌شود. در نتیجه هر چقدر که میزان تقاضا  برای یک ارز  بیشتر باشد، قیمت روز آن نوع از کریپتو کارنسی نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

البته علاوه بر میزان عرضه و تقاضا، فاکتورهای مختلف دیگری نیز بر افزایش یا کاهش قیمت تأثیر گذار می‌باشند که در ادامه به آن‌ها پرداخته شده است. بی تردید آن دسته از صرافی‌هایی که به صورت آنلاین  فعالیت می‌کنند، از سرعت بیشتری جهت انجام معاملات برخوردار می‌باشند.

اکثر آن‌ها به گونه‌ای هستند که  به طور کامل نقش واسطه را بین خریدار و فروشنده  ایفا می‌کنند. پس از انجام هر خرید و فروش، سودی نصیب شخص واسطه می‌شود. آن‌ها هم چنین می‌توانند کیف پول‌هایی مجازی را  در اختیار مشتریان خود قرار داده  تا ارزهای دیجیتال را در آن ذخیره کنند.

برخی دیگر از صرافی‌ها نیز نقش واسطه گری کم‌تری را ایفا می‌کنند. به این صورت که خریدار و فروشنده را  به صورت مستقیم به یکدیگر مرتبط کرده و در نتیجه، دیگر نیازی به واسطه و شخص سوم نمی‌باشد. انتخاب هر نوع بستگی به درخواست شخصی مشتری دارد.

معرفی انواع صرافی ارز دیجیتال:

همان طور که گفته شد، صرافی‌ها انواع مختلفی داشته که  هرکدام بسته به ویژگی‌های خود، خدمات متنوعی را به مشتری‌ها ارائه می‌دهند. در ادامه به معرفی هر یک از انواع آن‌ها پرداخته شده است.

معرفی صرافی‌های متمرکز:

این صرافی که به آن  CEX / Centralized Exchange نیز گفته می‌شود، قدمت بیشتری نسبت به نوع غیر متمرکز دارا می‌باشد. سیستم کلی این بخش، مانند بانک است. روزانه معاملات و سرمایه گذاری‌های بسیاری در این مکان‌ها صورت می‌گیرد . وجه اشتراک تمامی این مبادلات، وجود شخص سوم و واسطه در انجام معاملات می‌باشد.

در اکسچنج‌های متمرکز همیشه یک شخص سوم به عنوان واسطه بین خریدار و فروشنده، در تمامی معادلات وجود دارد. هر دو طرف به واسطه اطمینانی که به آن شخص دارند، خرید و فروش‌های خود را انجام می‌دهند. آن‌ها حتی این قابلیت را دارند که خریدار، فروشنده و حتی سرمایه گذاران مختلف را  با یکدیگر آشنا کنند.

هم چنین مبادلات متمرکز این امکان را به مشتریان می‌دهد، که در صورت فراموش کردن کلیدهای خصوصی خود (رمز عبور) ، بتوانند به واسطه یک ایمیل فعال، اطلاعات از دست رفته خود را  بازگردانی کنند. تدابیر امنیتی مناسبی که صرافی‌های متمرکز همواره برای مشتری‌های خود فراهم می‌کنند، باعث به وجود آمدن این اطمینان بین آن‌ها می‌شود.

معرفی مزایا صرافی‌های متمرکز:

_ متمرکز بودن آن‌ها باعث شده، تا از سرعت بسیار بالایی در حین انجام معاملات برخوردار باشند. به‌عنوان‌مثال ممکن است، یک پروسه و روند معاملاتی  ساده جهت خرید و فروش ارز دیجیتال، تنها طی چند ثانیه به اتمام برسد. همین امر باعث شده تا محبوبیت آن‌ها بین مشتریان افزایش چشمگیری پیدا کند.

_ در اختیار داشتن مقادیر زیاد و کافی نقدینگی، مزیت دیگر آن می‌باشد. در هر زمان که مشتریان قصد سپرده گذاری و یا برداشت را داشته باشند، وجه نقد کافی در این محل‌ها موجود می‌باشد. حتی معاملات بسیار سنگین نیز در مدت زمان کوتاه و بدون هیچ مشکلی، انجام می‌شود.

_ برخلاف باور عده‌ای از مردم، میزان امنیت این مکان‌ها بسیار بالا می‌باشد. حتی مدتی پیش حساب ارزی یک کاربر هک شد و ارزهای وی دزدیده شد؛ صرافی به سرعت قبول مسئولیت کرد و از حساب شخصی خود، کل ضرر مشتری را جبران کرد.

با وجود مزایا ذکر شده، نمی‌توان انکار کرد که وجود واسطه در حین معاملات، ریسک نیست. هم چنین اکثر اکسچنج‌ها، معمولاً میزان کارمزد نسبتاً بالایی را برای هر تراکنش از دو طرف معامله دریافت می‌کنند.

معایب صرافی متمرکز:

احتمال هک شدن: در صرافی های متمرکز، به دلیل متمرکز بودن اطلاعات و بالا بودن میزان دارایی های مشتریان در نزد صرافی ها، توجه هکرها را به سوی خود جلب میکند تا این صرافی ها را مورد هک قرار دهند و دارایی های مشترایان را به سرقت ببرند.

کارمزد بالا: صرافی های متمرکز در ازای خدماتی که به مشتریان خود رائه میدهند مقداری کارمزد دریافت میکنند. که این کارمزد معمولا به دو صورت محاسبه میشود، یا به ازای هر معامله مقدار معینی کارمزد دریافت میشود. یا درصدی از میزان حجم معاملات 30 روز شما را دریافت میکنند. که اکثر صرافی ها به ازای هر معامله از مشترین خود کارمزد دریافت میکنند.

حجم بالای معاملات: بیش از 99 درصد حجم معاملات بازار را صرافی های متمرکز به خود اختصاص میدهند پس به همین ترتیب نقد شوندگی در این صرافی ها نیز بسیار بالاتر است.

معرفی صرافی‌های غیر متمرکز:

به این دسته از صرافی‌ها DEX یا Decentralized Exchange گفته می‌شود. در آن‌ها تمامی معاملات (چه جزئی، چه بزرگ)، به صورت مستقیم و بدون دخالت شخص سوم  صورت می‌گیرد. این نوع مراکز بیشتر مربوط به بخش خصوصی بوده و هیچ واسطه‌ای در معاملات  نقش ندارد.

غیر متمرکز بودن باعث شده تا امنیت معاملات و همچنین کیف پول‌های مجازی افراد، به میزان چشمگیری افزایش پیدا کند، چرا که کلیه اطلاعات (کلیدهای خصوصی و عمومی) هر شخص، صرفاً در اختیار خودش است.

به عبارتی حریم شخصی به میزان بالایی رعایت می‌گردد. در این دسته از اکسچنج‌ها از بلاک چین و سایر الگوریتم‌های مربوطه جهت حذف واسطه استفاده می‌شود. امروزه به دلیل سهولت خرید و فروش برخی از ارزهای دیجیتال (مانند کوین بیس) ، افراد دیگر نیازی به واسطه ندارند.

گزینه‌های غیر متمرکز به دلیل کد نویسی بی نقص و دقیقی که دارند، خطرات کم‌تری نسبت به نوع متمرکز، آن‌ها را تهدید می‌کند. بدترین اتفاقی که می‌تواند در حین معاملات رخ بدهد، هک شدن کیف پول و برداشت ارز از آن می‌باشد.

این خطر بیشتر در اکسچنج‌های متمرکز رخ می‌دهد؛ چرا که ممکن است شخص واسطه با توجه به دسترسی که به هر دو کیف پول دارد (کیف فروشنده و خریدار) ، از موقعیت خود سوء استفاده کرده و دزدی کند.

نحوه فعالیت صرافی‌های غیر متمرکز:

به طور کلی این دسته از مراکز، با توجه به بلاک‌ چین‌های آزاد  به فعالیت می‌پردازند. در حال حاضر پرطرف‌دارترین ارزی که  در این اکسچنج‌ها مبادله می‌شود، اتریوم است. برای انجام هر معامله، یک قرارداد هوشمند وجود دارد.  بندهای این قرارداد بر اساس بلاک چین نوشته شده و عمل نکردن به آن‌ها غیر ممکن می‌باشد.

تفاوت اصلی قرارداد هوشمند و معمولی‌، در نحوه اجرا آن است. قرارداد معمولی را می‌توان انجام نداد؛ اما قراردادهای هوشمند توسط سیستم طراحی شده‌اند. از همین رو تحت هیچ شرایطی نمی‌توان از انجام آن‌ها امتناع کرد. به این دسته از برنامه‌های از پیش تعیین شده، Dapp گفته می‌شد.

مزایا صرافی غیر متمرکز:

ناشناس بودن: یکی از ویژگی های صرافی های غیر متمرکز ناشناس بودن افراد است که در صرافی های متمرکز حریم شخصی مشتریان حفظ نمیشود و برای خرید و فروش ارزها در صرافی های متمرکز از ما احراز هویت اجباری تقاضا میشود، که  در غیر این صورت حق خرید و فروش به افراد داده نمیشود.

بدون خطر هک: صرافی های غیر متمرکز بر خلاف صرافی های متمرکز از امنیت بسیار بالاتری برخوردار هستن. به همین دلیل کاربران به سوی صرافی های غیر متمرکز جذب میشوند. و در آینده صرافی های غیر متمرکز جایگزین صرافی های متمرکز خواهند بود.

جلوگیری از دستکاری بازار: صرافی های غیر متمرکز به دلیل استفاده از شبکه همتا به همتا (P2P) کاربران را در برابر دست کاری های احتمالی حفظ میکند.

معایب صرافی غیر متمرکز:

عدم پرداخت با فیات: عدم پرداخت با فیات یکی از بزرگ ترین مشکلات صرافی های غیرمتمرکز است؛ که افراد تازه کاری که در این زمینه اطلاعات کافی ندارد را دچار سختی میکند.

پیچیدگی: از آنجایی که صرافی های متمرکز برای خود پلتفرم های اختصاصی دارند؛ به همین جهت کاربر پسند تر هستن و رابط کاربری جذاب تری دارند. همچنین در صرافی های غیر متمرکز امکان بازیابی اطلاعات حساب کاربری در صورت بروز مشکل وجود ندارد.

نقدشوندگی: اکثر افراد جامعه امروزه از صرافی های متمرکز استفاده میکنند؛ به همین جهت صرافی های غیر متمرکز از حجم معاملات پایینی برخوردار هستند و حجم نقد شوندگی آنها بسیار پایین است.

جهت انجام یک تراکنش در نمونه‌های غیر متمرکز، مراحل زیر صورت می‌گیرد:

_ شخصی که قصد معامله دارد، در نخستین قدم می‌بایست کیف پول مجازی خود را، به صرافی مورد نظر وصل کند.

_ در مرحله بعد باید مشخص کند که قصد دارد چه تراکنشی انجام داد (ثبت سفارش).

_ سپس شخص دیگری که قصد معامله دارد و درخواستش با درخواست شخص اول مطابقت دارد نیز، کیف پول خود را به همان صرافی متصل می‌کند.

_ سفارش‌های ثبت شده و میزان دارایی قابل معامله، وارد قرارداد هوشمند شده و پروسه انتقال و دریافت، انجام می‌شود.

_ سپس مبلغ مورد نظر از حساب فروشنده کسر شده و به حساب خریدار افزوده می‌شود.

جهت معامله برخی از ارزها، روش فوق پاسخگو نبوده و می‌بایست از روش ویژه و منحصر به فردی، استفاده شود. همچنین در صرافی‌های متمرکز، پس از اتمام هر معامله، مقداری از سود نیز به شخص واسطه، تعلق می‌گیرد.